Homilie op Hemelvaartsdag
in het jaar A (reeks 2001-2002)

Preek tijdens het hoogfeest van Pasen, klik: Eerste Paasdag
Thema tweede paasdag 2002: Zien en Getuigen

Thema:  Met ons
E.L:       Hand. 1, 1-11
T.L:       Ef. 1, 17-23
EV:        Mt. 28, 16-20

Inleiding

Vandaag ga ik tijdens de overweging niet in op het tumult in de politiek. We worden geconfronteerd met geweld in de politiek. Maar in een tijd dat we met zinloos geweld hebben kennisgemaakt, en jonge mensen worden doodgeslagen om niets, mag een gebeurtenis als deze ons eigenlijk niet meer verbazen. Het is een van de tekenen dat de wereld en dat de politiek Jezus nodig heeft. Daarom wil ik vandaag ook echt spreken over Jzus' hemelvaart en wat dat voor ons betekent. Tijdens de voorbede zullen we ook voor ons land bidden. Want dat is echt hard nodig. 

Homilie

Na deze woorden werd Hij ten aanschouwen van hen omhooggeheven en een wolk onttrok Hem aan hun ogen. Het is moeilijk voor te stellen, het is en blijft een onvoorstelbaar gegeven. Stond Jezus daar nu, ging Hij zomaar omhoog? Bij verhalen als deze kun je gemakkelijk op het verkeerde been komen. Waarom staat daar ook: ‘een wolk onttrok Hem aan hun ogen’? Eigenlijk vind ik dat een mooi beeld. Als op een zonnige dag een wolk voor de zon schuift, dan is de zon niet weg, maar je kunt hem net meer zien. Maar het is niet meer dan een wolk die tussen de zon en ons is. Natuurlijk, hoe dikker de wolk hoe donkerder ook, en misschien zijn er in ons leven en in sommige tijden van de mensheid wel hele donkere wolken, waardoor het lijkt dat Jezus helemaal uit het zicht verdwenen is. Toch blijft het een mooi beeld dat het slechts een wolk is die ons van Hem scheidt. 

En dat andere beeld, dat opstijgen, dat beantwoordt aan de manier hoe Jezus altijd bad. Dan staat er dat Hij zijn ogen ten hemel hief en bad tot zijn Vader in de hemel. Het is een houding van Jezus die ook zijn gevoel uitdrukt. God is boven, wij beneden. God is groter dan wij. Zo zegt Hij het ook: 'de Vader is groter dan Ik.' Heel dat beeld van boven en beneden is uitdrukking van zijn geloofsleven. Niet alleen zijn gebedshouding maar ook zijn hele levenshouding. In alles weet Hij zich afhankelijk van de Vader en steunt Hij op de Vader. Dus is het ook niet vreemd dat bij zijn hemelvaart zijn leerlingen Hem zien opstijgen. 

Nu lopen we echter het gevaar dat we nog teveel ingaan op dat opstijgen en die wolk, want de eigenlijke vraag gaat verder. Wat betekent nu zijn hemelvaart voor ons? 

Laten we eerst nadenken wat de omgekeerde beweging is. Jezus komt van de Vader naar ons toe. Waarom? Waarom is Jezus niet in die gelukzalige toestand gebleven van een geestelijk en innerlijk bestaan in zijn Vader? Waarom laat Hij zijn goddelijke majesteit achter zich om een bestaan met ons te delen, een bestaan in het vlees, bepaald door genen, een doorontwikkelde aap zeggen de evolutionisten. Waarom deelt Jezus ons bestaan? Hij doet dat niet voor zichzelf, maar voor ons. Hij komt om ons te redden, om ons te verlossen, om ons de Weg te wijzen, om ons de waarheid te leren over God en over onszelf. Hij komt voor ons, om bij ons te zijn, zoals Gods Naam ook is, Ik Ben Die Is, die er is, die er voor jullie en met jullie is. Zoals Jezus ook zegt: ‘Ik ben niet gekomen om gediend te worden maar om te dienen en mijn leven te geven als betaling voor velen.’ 

Pas als je dat duidelijk heb, kun je doordenken over zijn hemelvaart. Want zijn terugkeer is het logische vervolg van dit begin, het heeft hetzelfde doel. Wat zegt Jezus daarover? Ik ga heen om een plaats voor u te bereiden (Joh. 14,2). Dus Hij gaat naar de Vader, voor ons. Hij zal onze voorspreker zijn (Joh. 16,26. 1 Joh. 2,1). Hij is daar als een hogepriester die onze belangen bij God behartigt (Hebr. 2,17). Als Hij naar de Vader gaat is ook dat voor ons, omwille van ons, ten bate van ons. 

Jezus gaat niet naar de Vader om daar in eeuwigheid te niksen en te genieten van een welverdiende rust in een eeuwige zaligheid. De hemel is geen luilekkerland. Hij is in de hemel onze Hogepriester en Voorspreker. Hij was op aarde dienaar en Hij blijft dat. En alleen zo wordt Hij Heer. Dat betekent dat alleen zij die dienen, zullen heersen. Het dienen zelf wordt heersen. 

Nu sprak ik verleden week over het manco van onze tijd. Gebrek aan echte liefde. Er zijn talloze uitingen van liefde, talloze vormen waarin liefde wordt geëtaleerd, maar alles blijft telkens steken binnen deze wereld. De echte liefde is van een andere orde, van een andere werkelijkheid, een andere dimensie, dat is de liefde van Jezus. Liefde die zichzelf prijsgeeft tot in de dood, liefde waaraan je sterft, die geeft zonder te ontvangen. 

Dat komt ook op dit feest terug. Als Jezus van de Vader naar ons toekomt, voor ons, ten bate van ons, dan is dat uitdrukking van zijn liefde. Als Hij terugkeert naar de Vader om ons een plaats te bereiden, om onze hogepriester te zijn, om voorspreker te zijn, voor ons, ten bate van ons, dan is ook dat uitdrukking van zijn diepste wezen, de liefde. Zijn liefde is: 'er zijn voor de ander.' 

En dan de derde stap. Hij beval hen Jeruzalem niet te verlaten maar de belofte van de Vader af te wachten. Wij gaan de Pinksternoveen binnen. De dagen tussen Hemelvaart en Pinksteren. Dat zijn vanouds dagen van Gebed om de heilige Geest. Maar wie is die Geest? 

Die Geest doet bijzondere dingen, dat hoorden we in de tweede lezing. Een Geest van wijsheid en openbaring staat er, een Geest die ons Jezus doet kennen. Een Geest die ons innerlijk oog verlicht, zodat we zien hoe groot onze hoop is en hoe groot die geestelijke rijkdom en hoe groot zijn macht is waarmee Hij in ons werkt. Een heel bijzondere Geest. 

Die Geest is opnieuw uitdrukking van zijn liefde voor ons. Hij blijft bij ons door de heilige Geest, Hij leidt en begeleidt ons door de heilige Geest, de Geest van Vader en Zoon, dat is zijn Geest en de Geest van de Vader. Ook de Geest is uitdrukking van diezelfde liefde voor ons. Alles is er voor ons. Wie zijn wij, dat God zoveel voor ons over heeft? 

Wij zijn zijn schepsels, die Hij gemaakt heeft naar zijn beeld, die Hij verlangt aan te nemen als zijn kinderen, voor wie Hij de Vader wil zijn, die dag en nacht met ons meetrekt, met ons begaan is. Die ons zijn diepste wezen openbaart, liefde, die ons oproept aan dat diepste wezen in ons zelf toe te komen en mee te werken, zelf liefde zijn naar het voorbeeld van Jezus, echte liefde. Zijn Hemelvaart is de voltooiing en de uitnodiging aan ons om ook een bestaan te leiden voor de ander. Voor de Ander met een Hoofdletter en voor de ander met de kleine letter, onze naaste, onze broeders en zusters, de vreemdelingen ver weg en de buren naast ons, leven voor de ander. Dan pas is zijn zending en zijn hemelvaart voltooid, want dan is Gods Koninkrijk werkelijkheid geworden. Amen. 
 

Terug naar homepage