Homilie tijdens de oudejaarsviering, 
door het jaar A (reeks 2001-2002)

Kerstmis gezinsmis 19.00 uur
Kerstmis jongerenmis 21.30 uur
Kerstmis nachtmis 24.00 uur
Kerstmis Dageraadsmis 8.45 uur
Dagmis / Plechtige viering van het hoogfeest van Kerstmis 10.30 uur
Tweede Kerstdag - Oecumenische viering 10.00 uur
Kindjewiegen 15.00 uur

---

Reacties? klik hier en stuur een e-mail.

Preek tijdens de oudejaarsviering, door het jaar A, serie 2001-2002, 
A2002CHRSTMOUD.html, in de parochie van de H. Bartholomeus te Poeldijk, 
door pastoor Michel Hagen, maandag 31 dec. 2001, 19.00 uur.  A.M.D.G.  

Thema: Van donker naar Licht
E.L:      Apok. 21, 10-11. 22-27  
EV:       Lc. 12, 1-7

Homilie 

Oudjaar. Ik denk dan toch met een beetje weemoed terug aan de tijd dat we nog thuis waren. Eerst wachtten we op de slagen van de klok, dan begonnen de kerkklokken van de kerken in de omgeving te luiden, de grote scheepshoorns vanuit de haven van Rotterdam begonnen te loeien, het vuurwerk begon te knallen en op straat begroette je de buren en iedereen die je zo tegenkwam. Maar eerst werd er in de huiskamer even samen gebeden, daarna nam iedereen een drankje en toostten we op het nieuwe jaar. 

Oudjaar. We kennen de oudejaarsconferances, de overzichten op radio, TV en in de kranten. De jaarboeken komen alweer uit. Allerlei beschouwingen vullen elkaar aan, financieel economische beschouwingen of over de wereldpolitiek, beschouwingen omtrent religie en tolerantie, over de ongelijke verdeling van welvaart over de wereld, de voordelen van democratie. We kijken naar de grote gebeurtenissen die zowel de aanslag op de Twin Towers omvatten alsook de verloving van Alexander en Maxima, de uitschakeling van Nederland in de voetbal, het overlijden van bekende personen, politieke schermutselingen tot en met het weer opkrabbelen van het CDA en de overstap naar de €uro.

Die jaaroverzichten hebben onwillekeurig te maken met de schaduwkanten van ons bestaan tegenover de lichte momenten. De donkere kanten van het mensenhart die terreur gebruiken om naar men zegt nobele doelen te verwerkelijken. Donkere kanten die religie en religieuze gevoelens misvormen en misbruiken om de eigen doelen te realiseren, eigen doelen die meestal niets anders inhouden dan macht, bezit en invloed. Donkere kanten die dikwijls angst omvatten en gebrek aan vertrouwen in zowel de andere mens als vertrouwen in God. Donkere kanten ook van de Westerse wereld die zich zo superieur gedraagt dat ze geen oog heeft voor die angsten, geen oog voor de gegroeide haat, of de gekwetste gevoelens van andere volkeren en culturen, of de afkeer die daar leeft voor de cultuur van het rijke Westen waar in het openbare leven normen en waarden vaak nog maar moeilijk te vinden zijn. Jaaroverzichten waarin licht en donker elkaar afwisselen. 

Wat is uw jaaroverzicht? Ofwel terugdenkend aan de overweging van dominee Lavooij hier op tweede kerstdag, wat neemt u mee zoals Maria die alles in haar hart bewaarde en bij zichzelf overwoog? Wat bewaart u van dit jaar en wat laat u achter? Wat hebt u geleerd, dit jaar of wat hebt u overwonnen? Waar zit de geestelijke winst van dit jaar of is er misschien schade geleden? 

Een jaaroverzicht van onze parochie omvat ook vanalles. Dat omvat belangrijke beslissingen aangaande het kerkhof, met grote financiële consequenties. De ontwikkeling van onze pastorie naar parochiehuis, met de nieuwe keuken. Maar ook de 56 uitvaarten die we samen met de Wittebrug in ons dorp hebben gehad. Een aantal dat hoog is, hoger dan de andere cijfers, de blijde cijfers zoals 40 dopelingen en 49 vormelingen, waaronder twee volwassenen, 6 huwelijken en 45 eerste Communies. We denken terug aan allerlei activiteiten van de werkgroepen, de inzet van alle vrijwilligers, mooie happenings zoals de aktie Kerkbalans, de Bartholomeus fietstocht, maar ook de kerkenveiling met een record-opbrengst. Deo Sacrum heeft drukke dagen gehad, met optredes en opnamens. Ik denk ook aan de drukte van mijn eigen studie, die dit jaar opnieuw van start is gegaan. 

Hoe staat het in dit overzicht met de donkere en lichte kanten? Misschien wordt daarin wel iets heel eigens van ons geloof zichtbaar. De donkere momenten, zoals velen toch dikwijls uitvaarten ervaren, worden door ons geloof anders. Juist in het verdriet van het afscheid komt de kracht naar voren van ons geloof. In de saamhorigheid wordt de eenzaamheid van dat moment opgevangen. In het geloof wordt de uitzichtloosheid van de dood overwonnen. 

Daarom dit thema, van donker naar licht. Het zou eenzijdig zijn wanneer we het afgelopen jaar als een donker jaar zouden bestempelen. Maar er waren wereldwijd zeker veel donkere kanten. Dan is het een teken van kracht van een geloofsgemeenschap, van ons geloof, ons Kerk-zijn, als we zelf die donkere kanten opvangen met ons geloof. 

Daarvoor ga ik te rade bij Jezus zoals we hem hoorden in het Evangelie: “Niets is bedekt of het zal onthuld en niets verborgen of het zal geweten worden. Want alles wat gij in het donker gezegd hebt, zal gehoord worden in het licht en wat gij binnenkamers in het oor gefluisterd hebt, zal van de daken verkondigd worden.” Het lijkt een algemene wijsheid te zijn die Jezus hier verkondigt, maar wel een met verstrekkende gevolgen. Een toevallige - of minder toevallige - video-opname van Bin Laden en consorte, met heimelijk uitgesproken wensen of meningen, niet geschikt voor het daglicht, ze worden wereldkundig gemaakt. Slordigheden in overheidsbeleid met EU-gelden, weggewerkt onder verantwoordelijkheid van de minister; ze verschijnen met krantenkoppen in het nieuws. Een meisje in het verborgene vermoord en verminkt, het wordt gevonden, haar gezichtje wordt gereconstrueerd en de daders worden gepakt. Jezus zegt: ‘Want alles wat gij in het donker gezegd hebt, zal gehoord worden in het licht en wat gij binnenkamers in het oor gefluisterd hebt, zal van de daken verkondigd worden.’ 

De apostel Paulus zegt het zo: ‘De openlijke verkondiging van de waarheid is onze aanbeveling bij alle mensen die ons voor het aanschijn van God willen beoordelen (2. Kor. 4,2).’ Wat mogen wij leren van dit jaar? Zoiets als dit: ‘Eerlijk duurt het langst.’ Enerzijds tolerantie, respect en inzicht in de waarden van de eigen godsdienst en cultuur. Daarnaast ook openlijk erkennen dat onze cultuur haar zwakheden heeft en daar samen over praten. Rijkdom heeft zijn keerzijde. Kapitalisme heeft zijn keerzijde. Individualisme heeft zijn keerzijde. Maar ook openlijk de zwakte van de andere religies durven zien en niet doen alsof het allemaal een pot nat is. Zeker niet afgeven op de eigen religie, als een soort onverwerkt of plaatsvervangend schuldgevoel. Er zou veel over te zeggen zijn. 

Van donker naar licht. Het is goed het Evangelie erbij te nemen: ‘Kan men niet vijf mussen kopen voor een stuiver? Toch vergeet God niet een van hen. Ja zelfs de haren op uw hoofd zijn allen geteld. Wees niet bevreesd: gij zijt méér waard dan een zwerm mussen.’ 

Van donker naar licht. Laten we eindigen met enkele woorden uit de eerste lezing. Levend vanuit de kracht van het geloof kan elke duisternis omgebogen worden naar licht. Ons geloof geeft kracht tot openheid en eerlijkheid, tot vertrouwen omdat God er ook nog is. Met Jezus’ leven voor ogen vinden we een weg door elke duisternis heen. Zo lezen we: ‘De stad van God heeft het licht van zon en maan niet nodig. De luister van God verlicht haar en haar lamp is het Lam.’ Dat lam is Jezus. Moge het komende jaar een jaar zijn van leven in dit licht, het licht van een rotsvast geloof, een licht dat in staat is alle duisternis te overwinnen, in het klein en in het groot. In dat geloof willen we bidden. Amen. 

Terug naar homepage