Homilie op het feest van de H. Familie, 
door het jaar A (reeks 2001-2002)

Kerstmis gezinsmis 19.00 uur
Kerstmis jongerenmis 21.30 uur
Kerstmis nachtmis 24.00 uur
Kerstmis Dageraadsmis 8.45 uur
Dagmis / Plechtige viering van het hoogfeest van Kerstmis 10.30 uur
Tweede Kerstdag - Oecumenische viering 10.00 uur
Kindjewiegen 15.00 uur

---

Reacties? klik hier en stuur een e-mail.

Preek op het feest van de H. Familie door het jaar A, serie 2001-2002, 
A2002CHRSTFAM.html, in de parochie van de H. Bartholomeus te Poeldijk, 
door pastoor Michel Hagen, za./zo. 29/30 dec. 2001, 19.00/10.00 uur.  A.M.D.G.  

Thema: Huis van Licht
E.L:  Kol. 3, 12-21  
EV:  Mt. 2, 13-15. 19-23

Homilie 

Zo'n tekst uit de eerste lezing: 'Vrouwen weest uw man onderdanig, zoals het Christenen betaamt, mannen hebt uw vrouw lief etcetera, zou op zich een preek waard zijn, maar wanneer je aan een preek begint heeft die ook zijn eigen ontwikkeling. Ik was nog wat bezig met de gedachten van de kerstpreken. We hebben er tijdens de vieringen op kerstavond over gesproken. Engelen. Wat zijn dat voor wezens, wat moet je daarbij bedenken? Ik wil er nog wat op doorgaan en die andere onderwerpen komen later nog wel een keer aan bod. 

Dit weekend vieren we het feest van de heilige Familie en we komen aan de hand van de heilige Jozef wat gedachten op het spoor, over zowel de engelen als de heilige Jozef en nog meer. In de preek op kerstavond gaf ik al een voorbeeld uit mijn eigen leven. Hoe ik gaandeweg ontdekte dat wat ik eerst dacht dat een soort intuïtie was, in feite die behoedzame en voorzichtige leiding is die we vanuit de hemel ontvangen. Zoiets als wat ze van oudsher altijd de engelbewaarder noemden. Engelen zijn weer in, engelen mogen weer. Daarom nog wat aandacht voor de engelen en voor de heilige Jozef en nog meer. 

“Toen de wijzen waren heengegaan, verscheen een engel van de Heer in een droom aan Jozef.” 

Wanneer je zo’n tekst leest kun je op een paar manieren reageren. Bijvoorbeeld zo: ‘Sla maar over die tekst, dat zijn verhalen uit een sprookjesboek. Daar moet je in deze tijd niet mee aankomen. Engelen bestaan niet.’ 
Een andere reactie: ‘Mooie tekst, maar dat moet je helemaal figuurlijk zien. Dat was gewoon iets van Jozef zelf, zijn onderbewuste, zijn psyche. Zoiets als zijn innerlijke strijd bij een ingewikkelde vaderschap. Maar geen engel, engelen bestaan niet. 
Nog een andere reactie: Is dat nu alles wat die engel doet? Alleen maar waarschuwen? Hij laat wel mooi Jozef het moeilijke werk opknappen. En had God die moord op die baby’s niet kunnen voorkomen. Fijne God is dat. 

Allemaal verschillende reacties van verschillende mensen. Ik dacht, hoe reageert Jozef nu zelf? Matteüs schrijft het volgende. De engel sprak: “Sta op, neem het kind en zijn moeder, vlucht naar Egypte en blijf daar tot ik u waarschuw .....” De reactie van Jozef is: “Hij stond op en week in de nacht met het kind en zijn moeder naar Egypte uit.” 

Zo kort. Geen twijfel, geen opmerkingen als: ‘ja, maar’. Geen dieptepsychologisch onderzoek over wat die engel toch wel kon zijn. Niets van dat alles. “Hij stond op en week in de nacht met het kind en zijn moeder naar Egypte uit.” 

We weten zo weinig over Jozef. Maar hier is toch iets overgeleverd wat ons aan het denken kan zetten. Naar Egypte reizen in die tijd is een enorme klus. Dat doe je niet op grond van een gerucht. Toch neemt Jozef die taak zonder aarzeling op zich. Matteüs kan het niet korter schrijven: “Hij stond op en week in de nacht - hij wachtte niet eens tot de ochtend - met het kind en zijn moeder naar Egypte uit.” 

Zo staat Jozef in de lange traditie die we zien bij Noach en bij Abraham. Noach gehoorzaamde aan die stem die hem waarschuwde voor de regen die komen ging en eindeloos zou doorgaan. Abraham gehoorzaamde aan die stem die hem zei z’n land te verlaten en op weg te gaan naar het Land dat God hem beloofde. Zo luistert Jozef naar die vreemde stem, die niet van zichzelf is, maar van degene die zijn leven mag leiden. 

Het zegt dus veel over Jozef, over zijn karakter, zijn kracht en zijn enorme gelovige vertrouwen. Het zegt ook iets over de engel. Een engel is dus een boodschapper, een stukje leiding uit de hemel, die waarschuwing, voorzienigheid, onverwachte hulp, omdat de hemel niet wil dat de hemelse plannen gedwarsboomd worden. God heeft zijn plannen met Jezus, zijn Zoon, en de boze mag plannen maken, maar niets of niemand zal God tegen kunnen houden. 

Het zegt dus ook iets over God. Alle machten spannen samen tegen zijn Zoon. Eens zal Jezus aan die machten worden overgeleverd. Niet omdat God de Vader zijn Zoon niet meer zou kunnen helpen, maar omdat zo juist Gods zijn plan tot voltooiing zal brengen. De machten van de duisternis tonen hoe slecht ze zijn en zullen tot het uiterste gaan. 

God doet redt Jezus nu niet en later niet door een legioen engelen of een cordon vrijheidsstrijders te sturen, niet door andere sterke staaltjes, nee nu heel gewoon door Jozef die de innerlijke stem weet te onderscheiden en daaraan gehoorzaamt. 

Het zegt iets over God, over de engel en over Jozef, maar wat zegt het over ons? 

We zien in dit verhaal dat God ons niet redt door sterke staaltjes. Niet door ons bij wijze van spreken in een schepnet op te vissen en in een nieuw hemels aquarium te plaatsen waarin alles ineens ideaal is. Nee, op onze levensweg leidt God ons, door dit leven heen. Hij stuurt niet zijn Zoon als een buitenstaander, een soort buitenaards wezen, een godenzoon uit de Griekse of Romeinse wereld. God stuurt zijn Zoon en die moet ons leven delen als mens. Dat is zijn opdracht. En die Zoon moet leren gehoorzamen en vertrouwen op Gods leiding. En hoe leert Gods Zoon dat? In een gezin, van zijn vader en moeder. 

Ziedaar de visie van de kerk op het gezin. Een leerschool in het leven met God. Zie daar het voorbeeld van vader- en moederschap. Niet zij staan centraal, zij zijn er voor het kind. Toch is het hier niet het kind, zoals tegenwoordig zo vaak, degene die mag zeggen wat het wil. Jozef bepaalt waar zij heen gaan, maar hij laat zich leiden. Dit toont ook een enorm vertrouwen van Maria in Jozef. Hetzelfde vertrouwen waarmee Maria eens tegen de engel heeft gezegd: ‘Zie de dienstmaagd des heren, mij geschiede naar uw Woord.’ Zoals ze eens op de bruiloft te Kana zei: “Doet maar wat Hij jullie zeggen zal.” Zo vertrouwt ze zich hier toe aan de leiding van de heilige Jozef, die zich laat leiden door de hemel. 

Hoe leidt God ons? Dat is een van de onderwerpen tijdens de Alpha Cursus. Vandaag zien we een sprekend voorbeeld uit het leven van Jezus, Maria en Jozef. Hoe anders zou het er in de wereld aan toe gaan als we allemaal die innerlijke stem zouden herkennen uit al die andere stemmen die ons in deze wereld omringen. Die innerlijke stem, waarvan de Bijbel zegt dat het Gods engel is die tot je spreekt. Die innerlijke stem waarover Jezus zegt: “Wees niet bezorgd over uw spreken, op dat ogenblik zal u worden ingegeven wat u moet zeggen.” Die innerlijke stem die ons niet vrijhoudt van problemen en zorgen, maar die ons verzekert dat als we er naar luisteren dat God dan zijn plan tot voltooiing zal brengen. 

Het gezin als een leerschool. Vandaag zien we hoe God het heeft bedoeld. Laten we bidden voor onze gezinnen, vaders, moeders, kinderen. Dat we de leerschool van Jezus doorlopen. Dan wordt Gods plan, Gods koninkrijk werkelijkheid. Amen. 

Terug naar homepage