Preek op Witte Donderdag in de Veertigdagentijd door het jaar C, 
serie 2003-2004, C2004QDR07-WD.html. 
Eucharistieviering op donderdag 8 april 2004, om 19.00 uur te Monster 
en om 21.00 te Poeldijk. Door pastoor Michel Hagen. AMDG.

E.L.:    Ex. 12, 1-8. 11-14
T.L.:   1. Kor. 11, 23-26
Ev.L.:  Joh. 13, 1-15

Homilie
Er zijn twee dagen in het jaar waarop we heel bijzonder stil staan bij Jezus’ Laatste Avondmaal. De ene dag is Sacramentsdag en de andere is vandaag, Witte Donderdag. Twee keer speciaal stilstaan bij dat wat we wekelijks en zelfs dagelijks vieren. 

Misschien denk je, waarom twee keer. Is Witte Donderdag dan niet genoeg? Anders gevraagd, wat is nu het eigene van Witte Donderdag. Over Sacramentsdag kunnen we dan een andere keer preken. 

Misschien kun je het zo zeggen. Op sacramentsdag vier je de Eucharistie vooral als het Mysterie, als het Sacrament. Op Witte Donderdag vier je misschien meer de betekenis voor het dagelijks leven. Sacramentsdag zou je dan kunnen zien als een soort groot Communiefeest voor heel de parochie. Witte Donderdag is dan meer de opdracht die je meekrijgt vanuit de Eucharistie, vanuit de kerk, naar huis en werk.

Hoe kom ik op die gedachte? 

Een paar weken geleden hebben we een ouderavond voor de Eerste Communie gehouden in Monster en ‘s-Gravenzande. Toen hebben we met ouders gesproken over verschillende elementen, die je kernelementen kunt noemen van de Eucharistie. Ik noem ze even. Gedachtenis, Aanwezigheid, Dankzegging, Offer en Gemeenschap. Later dacht ik, deze vijf zijn heel wezenlijk, maar toch mis ik er nog een paar: Bijvoorbeeld Verbond, Voorbeeld en Opdracht. 

Deze laatste drie, wil ik vandaag een beetje naar voren halen. Beginnen we bij het Verbond. We lezen het in de tweede lezing, de eerste brief aan de Christenen van Korinthe: ‘Zo nam Jezus de beker met de woorden: “Deze beker is het Nieuwe Verbond in mijn Bloed.” Deze woorden behoren bij de kernwoorden van iedere Eucharistie. ‘De beker van het Nieuwe Altijddurende Verbond’. Op een ouderavond in Poeldijk hebben we een andere keer nagedacht over verbondenheid. Hoeveel vormen van verbondenheid kennen we? Thuis, in het huwelijk, het gezin, je familie, in je werk en je zakenrelaties, verbondenheid in de vriendekring en bij de sport. Verbondeheid met het dorp waar je woont, met de mensen in de straat en de buurt, met kinderen in de klas. Er zijn zoveel vormen van verbondenheid, de lijst kan eindeloos worden uitgebreid. Het is daarom vanzelfsprekend dat er in al die vormen ook een zekere rangorde bestaat, ze grijpen niet allemaal even diep in. Ze zijn niet allemaal even belangrijk. Het verbond tussen man en vrouw, ouders en kinderen, familie en vrienden, is van een ander niveau dan het verbond tussen werkgever en werknemer, met kennissen op de sportclub of zakenrelaties. 

Waar heeft Jezus het nu over als Hij spreekt over een nieuw en Altijddurend Verbond. Dan zegt Hij: Ik sluit een Verbond, dat alle andere verbonden overtreft. Alle verbonden tussen mensen, en vooral alle verbonden die mensen met God hebben gesloten, komen op een hoger plan in mijn Nieuwe verbond. Ik sluit een Verbond op leven en dood, een verbond tussen hemel en aarde, tussen God en alle mensen bij elkaar. Hoger dan het huwelijksverbond, ingrijpender dan het verbond tussen ouders en kinderen. Ik sluit een verbond dat door geen verbond meer zal worden overtroffen. In dit verbond vinden alle andere verbonden hun fundament en hun voltooiing, dit Verbond ben Ik Zelf. Dit Verbond is mijn Lichaam en mijn Bloed. Niemand komt tot de Vader, tenzij door Mij. 

En op die avond, dat Hij hen de beker voorhoudt, waarvan Hij zegt: Dit is het Nieuwe Verbond in mijn Bloed. Op die avond, neemt Jezus een wasbekken, hij doet een schort om, buigt zich neer voor zijn leerlingen en begint hun voeten te wassen. Hij wast hen. Hij was dat wat het eerste vuil wordt, hun voeten. Hij maakt hen rein. Het vuil dat zij meedragen haalt Hij weg. En dan zegt hij: ‘Dit is een voorbeeld’. Jezus geeft een voorbeeld. Hoe kunnen wij elkaar de voeten wassen? Hoe kunnen wij het vuil van elkaar weghalen. Hoe kunnen we de ander helpen zuiver en schoon te worden. Jezus zegt niet: Pas op, daar ben jij onzuiver. Kijk eens wat een vieze voeten je hebt, ga je wassen. Nee, Hij buigt zich en wast zelf hun voeten. 

Zijn voetwassing is niets anders dan zijn kruis dragen, is niets anders dan zijn lijden en sterven. Zijn voetwassing is dat wat Hij op Zich neemt voor ons. Maar Hij doet het tegelijk als een voorbeeld. Hij bevrijdt ons door zijn bevrijdende voorbeeld. Je ziet het tekort van een ander. Je ziet iemands fouten. Natuurlijk is het goed een ander te helpen om ze te verbeteren, maar eerst draagt Jezus ze. De fouten, onhebbelijkheden, tekorten, zwakheden, eigenwijzigheden, domheden, kleinzieligheden, de zonden van anderen eerst dragen, en daarna pas zien hoe je de ander kan helpen ze te verbeteren. Want al te vaak zul je ontdekken dat die ander daar nu en in de nabije toekomst niet in zal slagen. Dus zul jij moeten verdragen. Jezus geeft een voorbeeld. De hoogste dient als een slaaf. Wil jij groot zijn in Gods ogen? Dien dan naar het voorbeeld van Jezus. 

Maar in die slotzin zegt Jezus nog meer: “Ik heb u een voorbeeld gegeven opdat gij zoudt doen wat Ik u heb gedaan”. Jezus geeft een voorbeeld als een opdracht. Zo eindigt ook elke Mis. Ite, missa est. Ga, je wordt gezonden. Doe dit tot mijn gedachtenis. Ik heb u een voorbeeld gegeven opdat gij zoudt doen wat Ik u heb gedaan; wast elkaar de voeten. Het is zijn opdracht aan ons. Neem het vuil van deze wereld weg, niet door het slechts aan te wijzen, maar door het weg te nemen. Niet door het te benoemen, maar door het te wassen. Door andermans rommel op te ruimen. Maar zorg wel dat je eerst schone handen hebt. Anders kun je andermans voeten niet schoon maken. Zorg dat eerst je eigen hart zuiver is, anders maak je de ander nog vuiler. Haal eerst de balk uit je eigen oog, en daarna de splinter uit het oog van de ander. 

Drie kernwoorden vandaag op Witte Donderdag: Verbond, Voorbeeld en Opdracht. Dat betekent: Met Jezus verbonden zijn, zo diep dat je één wordt met Hem, zijn Vlees en Bloed worden. In dat Verbond is Hij ons Voorbeeld, concreet in het dagelijks leven, door het kwaad, het vuil van deze wereld weg te nemen in goedheid en liefde. Op het kruis van Goede Vrijdag laat Jezus zien wat de voetwassing betekent. 
Jezus als Voorbeeld hebben, betekent Hem navolgen, in zijn voetspoor treden, dienstbaar zijn, je klein maken en het vuil van de ander wegnemen. 
Dat is zijn opdracht aan ons, de opdracht van Witte Donderdag, de opdracht vanuit ons doopsel, de opdracht tot vrede, tot dienstbaarheid. Zijn opdracht is: het kruis in je eigen leven dragen en dat van de ander meedragen, dat is liefde, zo goed als God zijn, kinderen zijn van de ene Vader, verbonden door de ene Zoon, als zijn Lichaam en Bloed. Amen.
 

Reacties? Stuur een e-mail. 

Terug naar homepage