Preek tijdens
de Eucharistieviering in de parochiekerk te Poeldijk
op kerstavond, serie 2003-2004, C2004ADVKERST03.html.
24 december 2003, 23.00 uur, nachtmis.
Door pastoor Michel Hagen. AMDG.
‘Een volk dat wandelt in de duisternis, ziet
een groot licht’. Welk volk wandelt in welke duisternis? Wie vindt nu zelf,
dat hij in duisternis wandelt? Niemand toch? Ze noemen Hem goddelijke held,
vredevorst! De genade van God is op aarde verschenen. Vandaag vieren we zijn
geboorte. Ruim tweeduizend jaar Christus op aarde, maar waar is die vrede?
Kijken we naar het Midden Oosten. Al tijden spreekt men van een routekaart
naar vrede. Ik denk dan aan zo’n routeplanner. Computertje Carin zegt met
een steeds echtere stem. Bij de volgende vergadering rechts aanhouden. Bij
de volgende aanslag even wachten. Nog enkele stappen en er volgen nieuwe
vredesonderhandelingen.
Vredesonderhandelingen, waar gaan ze over? Die routekaart naar vrede in
het Midden Oosten, hij is er, maar niemand volgt de route. Er zijn mensenrechten
wereldwijd afgesproken, maar ze worden voortdurend geschonden. Er is zelfs
een oorlogsrecht, om toch nog een beetje recht vast te houden tijdens oorlogen.
Maar ook daar houdt men zich niet aan.
Vredesonderhandelingen, waar gaan ze over? Laatst hoorde ik weer iemand
zeggen, het komt allemaal door het geloof. Ik dacht, die praat voor de zoveelste
keer anderen na. Oorlog komt niet uit geloof voort, maar uit ongeloof en uit
wantrouwen. Ons geloof roept op tot liefde en verdraagzaamheid. Oorlog roept
op tot haat en vernietiging.
Als je wil weten waarom er oorlogen zijn, dan moet je kijken waar de vredesonderhandelingen
over gaan. Waar gaan die over? Over land, wie is de baas in het land, wie
mag daar wonen? Ze gaan over rivieren en zeeëen, wie mag daar varen.
Ze gaan over lucht, wie mag er vliegen. Ze gaan over grondstoffen, wie mag
ze verkopen. Waar gaan vredesonderhandelingen over? Ze gaan over gelijke rechten,
omdat er geen gelijke rechten zijn. Ze gaan over wapens, want wapens is macht.
Ze gaan over economie, want economie is winst. Waar gaan de vredesonderhandelingen
over? Weet u waar ze nooit over gaan? Ze gaan niet over geloof, hooguit over
vrijheid; vrijheid van geloven en spreken.
Heeft geloof dan geen invloed? Jawel. Je kunt het geloof misbruiken. Als
de gelovige leiders zich voor het karretje van de politiek laten spannen of
zelf in de politiek gaan, dan is de kans groot dat ze het geloof misbruiken
voor hun oorlog. Maar het blijft het gaan over land en olie en rechten en
handel en winst en vrijheid.
Daarmee komen we meteen heel dicht bij onszelf. We vieren de geboorte van
de vredes koning. Hoe is Jezus een vredeskoning? Hij begint met arm te zijn.
Vervolgens kiest Hij ervoor alleen maar goed te doen. Daarna kiest Hij ervoor
om zich over de verschopten, de zieken en de verstotenen te ontfermen. Is
het u ooit opgevallen dat Christenen de eerste vier eeuwen, geen politieke
invloed hadden, geen wapens gebruikten, dat ze geen aanzien en macht hadden,
dat Christenen eerder als martelaar stierven, dan dat ze zich verdedigden.
Wat is er over van dat Christendom, wat is er over van die manier van leven
van Jezus?
Want het heeft geen zin om te wijzen op de legeraanvoerders, de Hitlers
en de Saddam Hoesseins in deze wereld, het heeft alleen zin om af te vragen,
waarom leef ik niet zoals Jezus? Waarom ben ik net zo halfbakken en slap als
de rest van deze Westerse maatschappij? Waarom hol ik mee in deze wereld,
volg ik de makkleijke weg?
Vrede begint ermee dat we de vredeskoning in ons hart en ons leven toelaten.
Wat betekent het als we met Kerstmis Jezus’ verjaardag vieren, maar ons niet
in zijn leven verdiepen, laat staan navolgen. Dat is zoiets als wel de lusten
maar niet de lasten. Vrede begint ermee dat je niet uit bent op zelfontplooiing,
maar op groei van de vrede om je heen.
Bij de zusters van Moeder Teresa hoorde ik het volgende kerstverhaaltje:
Op een keer heeft Maria een rare droom gehad. Als ze wakker wordt zegt ze
tegen Jozef. Ik heb toch zo vreemd gedroomd. Het ging zo: We zouden Jezus’
verjaardag gaan vieren. Dat doen we tenslotte elk jaar. Ik kijk eens rond
om te zien wat de mensen allemaal aan het doen zijn. Tjonge, wat zijn ze druk
bezig, denk ik, al weken lang. Ik zie mensen hun huis versieren met lampjes.
Het ziet er leuk uit. Ik zie mensen die nieuwe kleren kopen, mooie kleren.
Ik zie mensen cadeautjes kopen, dure cadeaus. Maar wat gek. Er zijn geen
kleertjes en geen cadeautjes voor Jezus bij, geen kleren en cadeaus voor
de armen en verjaagden.
Dan kijk ik verder. Ik zie de mensen de cadeautjes inpakken. Ze nemen mooi
papier, ze doen er strikken omheen en leggen ze onder een boom. Echt waar
Jozef, ik zei al, het was een vreemde droom, de mensen zetten een boom op
in hun huis. Die boom versieren ze ook. Mooie glimmende ballen in de takken
en andere versieringen. Een zilveren punt bovenin de boom, het lijkt een soort
engel. Het ziet er fantastisch uit en alle mensen lachen en kijken vrolijk.
Ze lijken heel gelukkig en blij met zoveel cadeaus.
Maar Jozef, het is zo vreemd. Ze geven die cadeautjes alleen aan hun eigen
kinderen en aan elkaar, terwijl ze zelf rijk en gezond zijn. Ze geven geen
cadeautjes aan Jezus. Is dat niet gek? Ik zie ze heerlijk eten klaarmaken
en gezellig samen eten. Maar ik zie geen arme en eenzamen mensen aan hun tafel.
En ik dacht ineens, ik geloof dat ze Jezus niet eens kennen. Is dat niet
gek? Ze vieren zijn verjaardag, maar ze kennen Hem niet eens meer. Ze geven
cadeautjes, maar niet aan Jezus, niet aan de armen en de zieken, niet aan
de gevangene en verjaagden, niet aan de hongerigen en de naakten.
Het was zo’n vreemde droom, ik dacht even: ‘Stel dat Jezus nu naar dit verjaardagsfeest
zou komen, dan zouden ze Hem vast wegsturen als een indringer. Het was allemaal
mooi en rijk en iedereen leek zo gelukkig, maar toen ik het zag, begon ik
te huilen.
Gelukkig was het maar een droom. Stel je toch eens voor dat het echt was
geweest, ik moet er niet aan denken.
God heeft ons een routemap naar vrede gegeven, wereldwijde vrede, een routemap,
een weg. God gaf Hem ons als een Kind in een kribbe. Jezus zegt: ‘Ik ben de
weg’. God leert ons de waarheid, een waarheid die ons vrijmaakt. ‘Jezus zegt:
‘Ik ben de waarheid’. God geeft ons nieuw leven, een leven dat nooit eindigt.
Jezus zegt: ‘Ik ben het leven’.
Alleen als wijzelf bereid zijn Hem te volgen, niet half, maar helemaal,
zullen we vrede vinden en vrede brengen. Amen. Zalig Kerstfeest.