Preek op de derde zondag van de veertigdagentijd, jaar B, B2003QDR03.html,
in de parochie van de H. Machutus te Monster, zo 23 maart 2003,
door pastoor Michel Hagen. AMDG

E.L.:                         Ex. 20, 1-17
Ev.:                          Joh. 2, 13-25
Thema Poeldijk:     ‘Tempel van het lichaam’

Homilie

In de Westlandse Courant van zaterdag stond een foto van deze kerk, genomen vanaf de preekstoel, met een blik de kerk in. In het artikel werd aangegeven dat er deze week in veel kerken over de huidige tweede golfoorlog zal worden gesproken. Maar eigenlijk heb ik helemaal geen behoefte om hier veel over te spreken. De oorlog wordt uitgezonden alsof het een Big Brother soap is, reality TV, met peilingen voor de kijkcijfers.

Natuurlijk mag je niet je ogen sluiten voor deze werkelijkheid, maar tegelijk begint er al na een paar dagen een moeheid op te komen, vanwege het besef dat er weer mensen lijden, dat het weer geweld is dat de oplossing moet bieden, terwijl we weten dat geweld zelden een echte oplossing biedt.

En juist vandaag horen we in het Evangelie het verhaal dat Jezus de kooplieden uit de tempel drijft. Dus toch geweld, dus toch de harde hand. Dit verhaal is het enige verhaal waarbij je van Jezus van enig geweld mag spreken. Maar het zou verkeerd zijn het ene soort geweld met de andere te verwarren.

Wat doet Jezus en wat doen de landen die nu oorlog voeren. Het ene land heeft macht en invloed, wapens en geld. Het andere land zoekt macht en positie, onafhankelijkheid en invloed op de andere landen. Het ene land kan de wereld regeren en het andere land wil ook de wereld regeren.

Bij Jezus gaat het om iets anders. Jezus stelt een profetisch teken. Zijn wapen is een paar touwen waarmee hij rondzwaait. Een profetisch teken van schoonmaken. Tafels omgooien, geld van de tafels en op de grond. Wat Jezus doet is geen greep naar de macht, Hij zal er juist door worden opgepakt en worden veroordeeld. Hij pakt geen zwaard, Hij doodt geen mensen. Hij maakt schoon.

Ja maar, zeggen anderen, dat is precies ook de bedoeling van Amerika, grote schoonmaak in Irak. Maar daar staat dan een vraag tegenover die ons uit de lezingen naar voren komt. Wat Jezus doet, dat doet Hij met een zuiver hart, dat doet Hij vanuit zijn relatie met God. Als Hij weg is, rapen ze het geld op, zetten de tafels overeind en iedereen kan doorgaan. Maar misschien gaan ze niet door, want ze zijn aan het denken gezet. Jezus hart is zuiver en wat Hij doet heeft een nieuwe zuiverheid op het oog.

Wanneer je alle dingen in je leven op een rijtje zet, waar je niet groos op bent, waarover je je schaamt, of waarvan je betreurd dat dat ooit gebeurd is. Wanneer je al je zwakheden op een rijtje zet, dingen waarin je steeds terugvalt, schijnbaar kleine menselijke zwakheden met soms grote gevolgen. Voel je dan niet het verlangen voor een grote schoonmaak?

Maar wat is dan het probleem met die oorlog. Het is de vergelijking die Jezus ons een andere keer voorhoudt. Jij zegt tot je broeder of zuster, laat mij die splinter uit jouw oog halen, maar in je eigen oog zit een balk. Huichelaar, haal dan eerst die balk uit jouw eigen oog, daarna kun je pas scherp genoeg zien om de splinter uit het oog van de ander te halen.

Ze hebben satelieten, mini camera’s in lange afstandsbommen, ze kunnen alles zien. Maar om zuiver te zien moet je hart zuiver zijn. Hoe zuiver ziet Bush? Hoe zuiver is zijn hart? Wij hoeven daarover niet te oordelen, net zo min als dat we voldoende weten over Saddam Hoessein die zijn land en volk willens en wetens in het ongeluk stort.

Daar zit het verschil tussen Jezus en ons. Hij stelt een profetisch teken dat het in Gods huis gaat om innerlijke zuiverheid. Dat is niet de zuiverheid dat je zeker weet dat je niets verkeerds hebt gedaan. Leg daar de tien geboden maar overheen. Loop ze maar eens na, niet met een natte vinger, maar met aandacht. Dan moet je weten dat Jezus over die geboden zegt: Als jouw gerechtigheid die van de Farizeeën en Schriftgeleerden niet vér overtreft, zul je het Koninkrijk niet binnengaan. De tien geboden zijn het minimum, dat is het fundament, daarmee begint het pas. Eerst leer je de tien geboden te onderhouden, maar daarna leer je beminnen. God vraagt liefde, waardoor je meer doet dan nodig is, meer dan gevraagd wordt, en soms ook meer dan je kunt.

Jezus veegt de tempel schoon omdat er winstbejag in de tempel was geslopen, men is uit op eigen voordeel, geld wisselen en onderhandelen met God. Maar Jezus zal alles geven, zijn leven, zijn vlees en bloed. Dat doet Hij heel zijn leven al en zo zal dan ook zijn levenseinde zijn.

Als Jezus gevangen wordt genomen, grijpt Petrus het zwaard en begint te slaan. Dan zegt Jezus: ‘Doe dat zwaard weg, want wie het zwaard hanteert zal er door omkomen.’ Dat betekent niet dat iedereen die schiet, zelf door een kogel zal worden geraakt, nee het geweld dat jij hanteert, krijgt greep op jouw hart, op het diepst van jouw ziel. Wapenindustrie en wapenlobbies. De beschikking over olievelden in een wereld waarin olie het zwarte goud is. Politieke manouvres op dubbelzinnige en dubbelhartige manieren. Zo sterft je ziel, in de waan dat je de redder van de wereld bent. Wie het geweld hanteert, die sterft innerlijk, die sterft in zijn ziel aan het geweld dat hijzelf gebruikt en dat macht over hemzelf krijgt.

Terug naar onszelf, want hier in de kerk gaat het om ons. Tien geboden als de eerste stappen op weg naar Gods Koninkrijk. Een zuiver en oprecht hart als de volgende stap in ons Verbond met God. Je eigen lichaam is tempel van de Heilige Geest. Vragen we Hem, dat Hij alsjeblieft ook bij ons wat schoonmaakt. Niet met die touwen, maar met zijn Woord, met zijn Bloed, met zijn Lichaam. Dat Hij ons wast met het doopwater, steeds opnieuw. Dan zullen wij steeds minder over anderen zeggen, wetend hoe het met onszelf gesteld is. Amen. 

Terug naar homepage