Preek op de derde zondag door het jaar,
B, serie 2002-2003

Preek op de derde zondag door het jaar B, B2003DHJ03.html,
in de parochie van de H. Bartholomeus te Poeldijk,
za/zo 25/26 jan. 2003, door pastoor Michel Hagen. AMDG

E.L.:                     Jona 3, 1-5.10
Ev.:                      Mc. 1, 14-20
Thema:                ‘De tijd is rijp’
Gezinsviering:     ‘Gevangen om vrij te zijn’

Homilie

Wat helpt meer? Roepen: ‘Nog veertig dagen en de oorlog tegen Irak breekt uit.’ ‘Nog veertig dagen en de derde wereldoorlog begint.’ ‘Nog veertig dagen en een eindeloze reeks rampen zal alle landen treffen.’ ‘Nog veertig dagen, nog veertig dagen.’

Of roepen: ‘De tijd is vervuld en het Rijk Gods is nabij; bekeert u en gelooft in de Blijde Boodschap’. ‘Kom volg Mij’. ‘De tijd is vervuld, het Rijk Gods is nabij, kom, volg Mij’?

Wat helpt meer? Dreigen met rampen, hoe reëel ook, dreigen met ellende die ook door economen en anderen worden voorspeld? Helpt dreigen méér dan uitnodigen en oproepen?

We stammen uit een tijd dat de kerken vol zaten, in de dagen dat Witte Paters en anderen in de parochies er flink van langs gaven. ‘De hel, daar zul je branden als je niet biecht en meteen je leven weer op orde brengt’. Er waren heel wat mensen bang voor zonde en straf, bang voor God, bang voor de dood. Angst voor de zonde en angst voor de hel waren probate middelen om mensen in het gareel te houden.

Die stijl is een stijl die in alle culturen voorkomt, die in schoolsystemen voorkomt, in gezinnen, in opvoeding, in het leger, in bedrijven. Snel straffen, lik op stuk, hogere straffen, herinvoeren van de doodstraf, afschrikking, dan bedenken ze zich wel voor ze de fout ingaan. Nog één keer en je gaat voor twee jaar de gevangenis is. Nog veertig dagen en Ninivé zal vergaan!.

Voelt u het verschil in verkondiging van Jezus? Zijn oproep is anders. Het lijkt op het verschil tussen een oude opvoeding uit het begin van de vorige eeuw en een moderne opvoeding. Toch is het niet hetzelfde als de overgang van de vijftiger naar de zestiger jaren van de vorige eeuw, de flower power tijd, de hippie tijd, want daar was het evenwicht evenzeer weg als de jaren ervoor. Was de stijl en de houding in de jaren ervoor te ver doorgevoerd in strengheid en repressie. In de zestiger jaren sloeg het totaal door naar de andere kant. Geen grenzen aan je gedrag, geen voorgeschreven normen of wetten, mensen zijn per definitie goed, als je ze hun gang maar laat gaan, alles moet kunnen, geniet van het leven want wie geniet doet geen kwaad. Liefde werd gelijkgesteld aan sex en vrijheid werd gelijkgesteld aan dat doen waar je zin in hebt.

Toch is de overgang naar Jezus pas de echte revolutie, oneindig veel ingrijpender dan die van de zestiger jaren. Door Jezus werd het evenwicht hersteld. Het is bij Jezus niet ‘lang leve de lol, doe maar waar je zin in hebt’. Het is ook niet ‘mensen zijn goed van nature, laat ze hun gang maar gaan’. Jezus’ liefde gaat gepaard met de pijn van het kruis, zijn liefde is je leven geven, door te sterven voor anderen.

Hoe zien we het evenwicht in Jezus’ optreden? Hij zei: ‘De tijd is vervuld en het Rijk Gods is nabij; bekeert u en geloof in de Bijde Boodschap’. Hij zegt: ‘Bekeert u’. Hij erkent dat de mens tekort schiet, dat de mens bekering nodig heeft, dagelijks, een heel leven lang. Maar het is mogelijk, en Hij noemt de beste reden om je te bekeren. Niet de straf van de hel, niet de dreiging van de ondergang, maar de ultieme kans op het volmaakte geluk: ‘Het Rijk Gods is nabij’. Hij verkondigt de Blijde Boodschap van Gods liefde die zich uit in het verbond van vergeving. Als die uitnodiging niet werkt, dan werkt ook de dreiging met de hel niet. Als ze niet luisteren naar Mozes en de profeten, zullen ze zich ook niet bekeren als er een uit de dood terugkeert om ze te waarschuwen (Lc. 16, 31).

Maar dan! Dat was bijna tweeduizend jaar geleden. Toen riep Hij al: ‘Het Rijk Gods is nabij”. Waar is het dan gebleven? Is het ooit verder dan ‘nabij’ gekomen? Of is het vluchtig gepasseerd en is het nu verder weg dan ooit?

Waarom zei Jezus: ‘Het is nabij’? Waarom zei Hij niet: ‘Ga binnen in het Rijk Gods’? Om dit te begrijpen moet je nog veel verder terug in de geschiedenis van God met de mensen. Mozes heeft het volk veertig jaar door de woestijn geleid. Zo komt Jezus nu uit de woestijn. Jezus’ Naam is de Griekse vorm van Jozua, de opvolger van Mozes. Jozua moet het Volk van God het Beloofde Land binnen brengen. Het volk trekt achter de priesters aan die de Ark dragen, de Ark van het Verbond. Zij trekken droogvoets de Jordaan door en gaan het beloofde land binnen (Joz. 3 vv).

Jezus gaat na zijn doop veertig dagen de woestijn in en nu treedt Hij op met deze woorden: ‘Kom volg Mij’. Kom, volg Mij. Jezus wordt hier opnieuw voorganger, voortrekker, wegwijzer, gids. Kom, volg Mij. Eerst zegt Hij: ‘Het Rijk Gods is nabij’. Dan zegt Hij tegen zijn aankomende leerlingen: ‘Kom, volg Mij’.

Daarin ligt het geheim van het Rijk Gods. Waarom is het al tweeduizend jaar nabij? Waarom is het al tweeduizend jaar zo dat het lijkt dat de wereld de wereld blijft? Het Rijk Gods is nabij! Maar om het Rijk Gods binnen te gaan moet je Hem volgen. Later zal Hij de schriftgeleerden en farizeeën verwijten dat zij het Rijk der hemelen zelf niet binnen gaan, en hen die dat wel willen, de toegang versperren (Mt 23, 13).

Kom, volg Mij. Dat is niet alleen een roepingsverhaal voor enkele uitverkoren leerlingen. Iedereen wordt door Jezus uitgenodigd Hem te volgen in de doop, en Hem te volgen als Hij het Rijk Gods binnengaat. Maar let op, Hij gaat het binnen door lijden en dood heen. Dat is de pijnlijke, maar ook revolutionaire ontdekking van zijn leerlingen.

‘Kom volg Mij’ is een permanente oproep, een oproep die voor iedere mens en iedere tijd opnieuw geldt. Alleen als Hij je gids mag zijn, als je in zijn voetspoor durft te treden, door Hem te geloven, door daden van goedheid en liefde, alleen dan kun je het Rijk Gods binnentreden. Het is al tweeduizend jaar nabij, in het volgen van Jezus, ligt de komst verborgen. Hij roept al tweeduizend jaar: ‘Kom, volg Mij’. Niet met bedreiging, met toorn en straf, maar met een liefdevolle uitnodiging: ‘Het Rijk Gods is nabij; kom, volg Mij. Amen’.  

Terug naar homepage