Homilie op de vijfentwintigste zondag door het jaar A,
zaterdag, jongerenviering (reeks 2001-2002)

Preek op de vijfentwintigste zondag door het jaar A, serie 2001-2002, A2002DHJ25a.html, 
Eucharistieviering in de parochiekerk van de H. Bartholomeus te Poeldijk, 
door pastoor Michel Hagen, zaterdag 21 september 2002, 19.00 uur, A.M.D.G. 

Thema jongerenviering: Geld maakt niet gelukkig
EV:  Mt. 9, 9-13

Homilie

Geld maakt niet gelukkig. Meestal zijn het mensen die niet zoveel geld hebben die dit zeggen, ze weten wel dat ze nooit miljonair worden. Is hun stelregel: 'geld maakt niet gelukkig' dan eigenlijk niet gewoon een dooddoener. Of toch niet? 

Misschien zijn er ook miljonairs die hetzelfde zeggen. Stel dat je zo rijk bent als Onassis, of moet je tegenwoordig zeggen, zo rijk als Bill Gates. Stel dat een zwaar ongeluk zijn gezin treft.  Zou zo iemand dan niet al zijn miljoenen willen geven om zijn vrouw terug te krijgen, of zijn kind of zijn gezondheid. 

En dan de andere kant. Een jongeman in Zimbabwe kan in Europa geopereerd worden en kan heel goed herstellen, als er maar geld is voor de reis en voor de operatie. Hoe gelukkig zou hij zijn als iemand hem € 30.000,- gaf. 

Eigenlijk is het een wat eenzijdige stelling: ‘geld maakt niet gelukig’. Zou je ook kunnen zeggen: 'gezondheid maakt niet gelukkig’ als je chronisch ziek bent! ‘Een auto maakt niet gelukkig,’ of ‘vakantie maakt niet gelukkig’ als je nooit eens vrij hebt? Zou je ook kunnen zeggen: 'Verkering of een huwelijk of vriendschap maakt niet gelukkig’ als je totaal alleen in het leven staat.? Zou je kunnen zeggen ‘werk maakt niet gelukkig’ als je werkloos bent? 

Misschien kun je veel beter vragen: 'wat maakt wel gelukkig?' Die vraag zou ik aan Matteus willen stellen, de schrijver van dit Evangelie, dit levensverhaal van Jezus, een schrijver die we vandaag zelf in het Evangelie tegenkomen. Het zal wel een virtueel gesprek worden, want we kunnen het hem zo niet vragen, maar zijn verhaal geeft ons toch heel wat informatie. 

Matteus is iemand die een goed bestaan heeft, die een ruim inkomen heeft, want daar stonden tollenaars wel om bekend, en die een groot sociaal netwerkt heeft, kijk maar eens naar het feest dat hij later geeft. Matteus heeft ook macht en invloed, want hij kan belasting heffen, hij kan je matsen, maar hij kan het je ook moeilijk maken. Tegelijk heeft hij een baan die heel gevoelig is voor corruptie, door de samenwerking met de Romeinen, dat waren de bezetters van die tijd, en door de samenwerking met de Joden, zijn eigen landgenoten. 

Dat is Matteus in grove schetsen. Was Matteus gelukkig? Daar lezen we niets over. Was hij ongelukkig? Daar lezen we ook niets over. Was hij een gelukzoeker, die wel zin had in een avontuur met Jezus? We weten het niet. Want dit is natuurlijk de vraag die we hem willen stellen: ‘Waarom laat je alles achter, je bezit, je relaties, je carrière, je macht, je positie, om Jezus te volgen? Wat kan een man in de jaren van carrière opbouw bezielen om alles achter te laten en met Jezus mee te trekken, een ongewisse toekomst tegemoet?

Misschien kunnen we voor het antwoord beter de aandacht vestigen op Jezus. Jezus heeft een bepaald idee over Matteus. Hij zegt: ‘Niet de gezonden hebben een dokter nodig, maar de zieken.’ Jezus zien we temidden van tollenaars en zondaars van allerlei slag, lichte zeden, belastingontduiking, fraude, corruptie, bedrog, het is maar wat je er zoekt. Over die groep zegt Jezus heel vierkant: dat zijn de zieken en bij die groep hoort Matteus. Wat is hun ziekte? Dat ze al hun heil en geluk in het bezit zoeken, in geld, invloed, macht en uiterlijk vertoon. Hun ziekte is gebrek aan geloof en vertrouwen op God. 

Want als je gelooft en op God vertrouwt, dan durf je het aan om te wachten, ook al zit het tegen. Dan probeer je tevreden te zijn met wat je hebt, omdat je gelooft dat God je op zijn tijd zal helpen. Dan durf je zelfs ziekte en dood te trotseren, want dit leven hier op aarde is niet het einde. 

Bij welke groep horen wij nu het meeste, bij die groep van Matteus' verleden, of bij die groep van Jezus' leerlingen? Zijn wij niet aan geld gehecht, maar zouden we een prijsje met de Lotto van een goede € 100.000,- best wel leuk vinden? Waar haalde Matteus nu die kracht vandaan om te breken met zijn omgeving, om los te komen van de aanklevende macht van het bezit? 

Die kracht kwam niet uit hemzelf, die kwam van een ander. Het was de roep van Jezus die hem die kracht gaf. Dikwijls hebben we een ander nodig om los te komen van de dingen waarin we vast zitten. Op een of andere manier horen we ergens allemaal voor een deel bij die zieken waar Jezus over spreekt. En Jezus ziet ons aan in barmhartigheid, Hij weet onze zwakke punten, maar doet niet uit de hoogte, ziet niet op ons neer als zwakkelingen, nee, hij ziet ons aan in barmhartigheid. 

Zijn woord is krachtig, zijn Woord roept op, geeft moed en vertrouwen, inspireert. Met Hem wordt een andere weg mogelijk. Wat gebeurde er met Matteus? Dat ene woord: ‘Kom, volg Mij.’ riep een andere Matteus tot leven. Hoeveel onvrede met de situatie werd er wakker, hoeveel twijfel over de weg die hij tot dan toe bewandelde. 

Meteen daarop blijkt Matteus een heel goede leerling. Als hij de weg van Jezus kiest, letterlijk in zijn voetsporen treedt, dan leert hij dezelfde barmhartigheid als die van zijn meester. Hij breekt wel abrupt met zijn eigen verleden, maar ontwijkt niet zijn oude vrienden, hij treedt hen met een nieuwe liefde tegemoet, met een nieuwe overtuiging en een nieuw hart. Hij is genezen, en verlangt om de anderen bij Jezus te brengen. 

Maakt geld gelukkig? Inderdaad niet. Want geluk is iets heel bijzonders. Geluk zit niet van buiten maar van binnen. Echte liefde maakt gelukkig. Gods helende en genezende liefde maakt gelukkig. Matteus is later bereid zelfs zijn leven prijs te geven, omdat hij een geluk heeft leren kennen dat verder gaat dan de dood. En Matteus gunt ons dat geluk, daarom heeft hij dat leven van Jezus beschreven met zijn eigen bekering, opdat wij Jezus leren kennen, de kracht van zijn Woord ervaren en ook zelf los komen, vrij worden, om onze weg in het voetspoor van Jezus te gaan. Amen. 

Terug naar homepage