Homilie op de tweede zondag van de Advent 
door het jaar A (reeks 2001-2002)

E.L:  Jes. 11, 1-10. 
EV:   Mt. 3, 1-12

Homilie 

Kent u De Gebroeders Bever nog, en juffrouw Mier en Bor de Wolf? We hebben het over een serie die al uit de oude doos is, de Fabeltjeskrant. Het nieuwsbulletin van Fabeltjesland, met natuurlijk mijnheer de Uil als de bekende nieuwslezer voor de kijkbuiskinderen. 

De serie was geïnspireerd op de oude fabels, die we in allerlei culturen tegenkomen. Vanouds konden mensen in dat soort dieren-verhalen op een mooie manier hun kritiek en hun visie op de politiek verpakken. Ze waren als de politieke cartoons van de oudheid. 

Zou de eerste lezing ook zo’n soort dierenvertelling zijn, waarin een visioen wordt getekend over een rijk van vrede? Dan huist de wolf bij het lam. Ofwel: Bin Laden zit naast de Dalai Lama. Dan vlijt de panter zich naast het geitje: De Black Panters zitten naast Pax Christi. Tezamen grazen Kalf en Leeuwenjong. Zoiets als: Max Havelaar werkt samen met Unilever. Koe en Berin hebben vriendschap gesloten. Zeg maar: India en Rusland werken vreedzaam samen. ‘De zuigeling speelt bij het hol van de adder en het kleine kind steekt zijn handje in het nest van de slang.’ Een idylle: Dan is Kwaad niet meer kwaad, is de Boze niet meer gevaarlijk. Dan is de aarde vervuld met Gods liefde. 

Maar laten we het dichter bij huis houden. Kent u twee mensen die elkaar niet kunnen luchten of zien? Stel je voor dat die ineens samen binnenkomen, grappen maken, kameraadschappelijk optrekken. Dan vraagt iedereen zich plotseling af: ‘Wat is daar gebeurd?’ Als werkgevers plotseling opkomen voor de belangen van hun werknemers. Als werknemers plotseling van harte begaan zijn met het wel en wee van de werkgevers en de ondernemingen. Als op zondagmorgen de kerken vol zitten en ‘s-middags de sportvelden. Als vandalisme en racisme ronde de voetbalvelden plotseling verleden tijd is. Als Ajax- en Feijenoord-supporters vrolijk samen feest vieren. Als economie en wetenschap, politiek, kunst en commercie zich zorgen maken om de moraal. 

Wat zou er dan aan de hand zijn? Daarover droomt Jesaja: ‘Dan zondigt niemand meer, doet niemand meer kwaad op heel mijn heilige berg, maar zal de gehele aarde vervuld zijn met liefde tot God, zoals de zeebodem bedolven is onder het water.’ Zwemmen in Gods liefde. Gods liefde in en uit ademen. Leven in Gods liefde. Leven uit Gods liefde. Wat moet er gebeuren eer het zover is? 

In die tijd trad Johannes op en predikte: ‘Bekeert u, want het rijk der hemelen is nabij!’ 

Het Rijk der Hemelen. Is dat wat je ziet als je boven de wolken vliegt? Een eindeloos donsdekbed? Waarvan je kan dromen als kind? Waarop engeltjes zitten en muziek maken? 

Het Rijk der Hemelen. Toen de russische revolutie uitbrak, zouden zij het paradijs voor de werknemer scheppen. Het werd een catastrofe met miljoenen doden en vele decennia lang ellende voor hele volkeren. 

Toen de hippies hun communes oprichtten met free love, free sex, free drugs als het paradijs van free life. Hadden ze ook zoiets voor ogen. Maar het was het niet. 

Toen de Taliban met harde hand de Koran als wetboek voor Afghanistan proclameerden, dachten zij het Rijk van Allah dichterbij te brengen. Voor velen werd het de hel. 

Toen ..... Hoeveel pogingen zij er geweest, sommigen oprecht, dikwijls naïef, velen met de dubbele agenda van winstbejag, die een paradijs zochten, alleen voor zichzelf, vooral voor de machthebbers, voor de gelukkige winnaars en de profiteurs, ten koste van zovelen. 

‘Het Rijk der hemelen is nabij!’ Is Johannes nu ook zo’n naïeveling, zo’n dromer? Of heeft hij ook een dubbele agenda? Nee, dat laatste kun je wel uitsluiten. En een dromer? Dat raak je wel kwijt in de woestijn, wanneer je jaar in jaar uit leeft van wat de woestijn voortbrengt. Dan wordt alle dromerigheid en naïeviteit uitgezuiverd, omdat je dag in dag uit geconfronteerd wordt met de harde realiteit en het gevecht om het bestaan. Wie dan zijn droom in stand houdt heeft een andere bron. 

Laten we daarom het thema van deze viering oppakken. Vruchten van Licht. Een mooie cartoon op de orde van dienst, met een boom die niet vol met kerstverlichting zit, maar die een bijzondere perenboom is, een met peertjes die licht geven. Ofwel vruchten van licht. Het mannetje daaronder gaat een licht op, als zo’n peertje op zijn hoofd valt. 

Vruchten van Licht. Het thema is ontleend aan die oproep van Johannes tot de Farizeeën en de Sadduceeën: ‘Breng liever vruchten voort die passen bij bekering .....’ Vruchten die passen bij bekering, dat zijn andere vruchten van andere bomen. Die bomen dat zijn wij. Die vruchten zijn onze goede daden. Johannes gaat verder: ‘Reeds ligt de bijl aan de wortel van de bomen ....’ Ze hebben de bijl er al bij gelegd; deze gaat binnenkort om. Het is nog slechts wachten op de houthakker, die er brandhout van maakt, want een boom die geen vruchten draagt is van geen nut in het Paradijs. 

De tweede zondag van de Advent. Hoe bereiden we ons voor op de geboorte van Christus. Een oud idee is om je het Kerstfeest voor te stellen als Jezus wederkomst. Stel nu dat Hij dan terugkomt. Stel dat dan de grote afrekening wordt gehouden en ieder verantwoordelijk wordt gesteld voor al zijn daden, wat hij deed of heeft nagelaten te doen. Wat hij of zij gezegd heeft, of juist verzwegen. Meer nog, onze geheimste gedachten, gevoelens, wensen die we gekoesterd hebben met het idee dat toch niemand er weet van heeft. 

Als Kerstmis nu eens de dag van de grote afrekening zou zijn die nu wordt aangekondigd. Wat zou u dan doen? Met wie zou u het goed willen maken, omdat je weet dat God dat van je vraagt. Lukt dat nog vóór Kerstmis? Welke arme of vreemdeling, of zieke had God gewild dat we hadden geholpen en hebben we niet gedaan? Kunnen we dat misschien nog doen vóór Kerstmis? 

In die tijd trad Johannes op en predikte: ‘Bekeert u, want het rijk der hemelen is nabij!’ en hij zei: ‘Breng vruchten voort die passen bij bekering .....’ Hoe zou het zijn als heel de wereld deze oproep serieus nam, nu in deze voorbereidingstijd op Kerstmis. Dan zou het toch de wederkomst van Christus zijn. Dan zou het werkelijk opnieuw zijn geboorte op aarde zijn. Niet een zelfgemaakt paradijs, maar Gods Rijk als vrucht van onze bekering, vrucht van Gods liefde, vrucht van Licht. Heeft Jezus niet gezegd: ‘Jullie zijn het licht van de wereld’? laten wij dan vruchten van Licht voortbrengen. Dan wordt het visioen van Jesaja werkelijkheid en mogen wij met recht zeggen: ‘Het rijk der hemelen is nabij!’ Amen. 

Terug naar homepage