Homilie op het hoogfeest van Pasen, 
door het jaar C (reeks 2000-2001)

Homilie 

Zang:  Koorvereniging Deo Sacrum. 
E.L.:   Hand. 10, 34a. 37-43
T.L.:   Kol. 3, 1-4
Ev.:    Joh. 20. 1-9

Toen ik aan deze preek begon, dacht ik: als eerste insteek neem ik de MKZ-crisis: Dode dieren, protesten van boeren die het aan het hart gaat dat hun gezonde dieren om economische redenen geruimd moeten worden. Er is zoveel dood om ons heen. Maar toen dacht ik, nee, ik wil het over het leven hebben. De tweede insteek was de plagen van Egypte. We hebben deze dagen het Exodus verhaal gelezen. Zou er een parallel zijn tussen toen en nu? Wat voor plagen zijn er al gepasseerd: Dierenplagen zoals BSE, Salmonella, Varkenspest en MKZ. En mensenplagen zoals Legionella, Alzheimer, Kanker of AIDS. Maar dan gaat het ook over de dood en Pasen is toch het feest van het leven. Een derde insteek was het euthanasiedebat. Ik heb dat zelf ervaren als het einde van onze Christelijke natie. De uiterste grens die God heeft aangegeven met zijn gebod: gij zult niet doden, is niet langer echt wettelijk beschermd. De dood als instrument tegen lijden en zinloosheid in plaats van lijdensverlichting en zingeving. Het heeft me zeer droevig gestemd en nóg, ik zou er meer dan één preek aan willen besteden. Maar, ... dan gaat het weer over de dood. Ik wil met Pasen juist spreken over het leven. Het lijkt erop dat als ik actueel wil zijn, het over de dood gaat. Wat is dat voor cultuur waarin wij leven? 

Zo sla ik de krant open. Moet ik het dan hebben over de sproorwegstaking; het einde van het poldermodel? Waar is de tijd van overleg tussen werkgevers en werknemers, van samenwerking, synergie en win-win situaties? Het conflictmodel is herrezen, als de geest uit de fles. Het poldermodel is dood. Dood. Ik wil het hebben over Pasen, over leven.

Ik blader door naar de internetpagina’s dat is wel meestal virtueel, maar het is in ieder geval een levendige bedoening. Lees ik daar van een commentator een artikel over een wonder in Garabandal. Professor Rutten heeft zijn rekentalent gebruikt om aan de hand van allerlei voorspellingen en visioenen, waar hij heilig in gelooft, uit te rekenen wanneer een nieuw teken aan de hemel komt. We mogen hem erop afrekenen, zegt hij. Professor Rutten ziet de voorspelling van de profeet Zacharia waarheid worden, tweederde van de mensheid wordt uitgeroeid. Opnieuw dood en verderf, en niet zo weinig. Maar ik zoek het leven. 

Dan pak ik een kerkblad, het scenario voor ons land, ons bisdom, ons dekenaat. Dan lees ik over een dalend kerkbezoek, een dalend aantal priesters, een neergaande lijn die je doet denken aan het ten grave dragen van de Kerk. Zelfs daar heerst een grafstemming. Maar ik zoek het leven. Het is Pasen. 

Dus liet ik de krant voor wat hij was, daarin vind je meer dood dan leven. Liet ik de radio en de TV, prognoses en berekeningen voor wat ze zijn, daarin vond ik geen leven, en ik wendde me naar het Evangelie, naar dit Paas-Evangelie. 

En ik las: “De leerling, die de liefde van Christus kende, ging ook het graf binnen; hij zag en geloofde, want ze hadden nog niet begrepen hetgeen er geschreven stond, dat Hij namelijk uit de doden moest opstaan.” Hé, dit ging over dood, maar het gaat nu over leven. Hier was dood maar hier is nu leven. Dit zoek ik. 

Wat zag die bijzondere leerling, die leefde uit de liefde van Christus, toen hij dat graf inging? Een lijkwade, een zweetdoek, opgevouwen, opgerold, windsels die om Hem heen gewikkeld waren. Een leeg graf, een lege lijkwade, sporen van Jezus, de dingen hebben een andere plaats gekregen, Jezus heeft een andere plaats gekregen. Hij zag en geloofde. 

Dood wordt overwonnen door het leven. Ook geestelijk. Dat is Pasen. Zou dat ook kunnen bij die dieren- en mensen-plagen zoals BSE, Salmonella, Varkenspest en MKZ, zoals Legionella, Alzheimer, Kanker, AIDS en nog veel meer. Zou het mogelijk zijn dat we leren kijken zoals de leerling die de liefde van Christus kent? Hij zag en geloofde. Die liefde en dat gelooft heeft zijn leven veranderd. Kunnen wij zien dat het anders moet, kunnen wij ons leven veranderen, omdat God ons liefheeft, omdat wij elkaar liefhebben en de natuur liefhebben? Zouden wij dan anders kunnen gaan kijken? Zou het kunnen zijn dat de lege stallen ons op het spoor van nieuw leven zet, door anders te kiezen, niet voor economie, maar voor de waarden van het leven, de waarden van God? Zou AIDS ons wakker kunnen schudden zodat we wereldwijd anders gaan leven, normen en waarden herstellen? 

En bij euthanasie. Als de commercie de media beheerst, commerciële zenders, commerciële kranten, als zelfs de meest principiële omroepen en bladen, zich er niet helemaal van kunnen losmaken, als die commerciële media de volksmening beïnvloedt, als de volksmening ongeveer hetzelfde is als democratie, als democratie betekent dat alle wetten veranderd kunnen worden, ook Gods wetten: zoals ‘gij zult niet doden’. Zijn dan niet onze democratie en onze regering en onze wetgevende macht en onze media en onze economie een lege huls geworden, een graf, en is dat graf niet leeg, omdat Christus eruit weg is?  Maar staande in het lege graf, mogen wij zien en geloven dat God nieuw leven geeft. Zou dat nog kunnen voor ons land? Zou het einde van een christelijke natie, na deze doodsteek, nieuw leven kunnen betekenen? Zouden wijzelf bijvoorbeeld, los van wat men zegt, wat men gewoon vindt, zouden wijzelf vanaf nu kunnen kiezen voor het leven? 

En met al die andere punten? Zou een spoorwegstaking kunnen aantonen dat het conflictmodel, de spierballentaal, het ‘eigen gelijk’, niets oplost? Als alles is leeggelopen en uitgeblust, als niemand er meer in gelooft, is daar misschien ook verrijzenis mogelijk? En zouden al die voorspellingen waarover professor Rutten het heeft, dat doemscenario voor het einde van de tijd, zou het, als het allemaal niet waar blijkt te zijn, als de tijden niet kloppen, ons toch aan het denken kunnen zetten, zodat wij hier en nu de komst van Jezus willen voorbereiden. Dat Jezus hier en nu mag komen, dat we er gewoon klaar voor zijn, door te leven in geloof en in gerechtigheid, in het klein en in het groot? 

En zouden die cijfers van leeglopende kerken, van gebrek aan roepingen, die langzaam de kerk als een leeg graf bestempelen ook een basis kunnen zijn van nieuw leven, een nieuw begin, door God gegeven? 
En in uw eigen leven? Waar is het graf, waar is de mislukking, waar is het doemscenario, waar is de dood, waar bent u leeg en uitgeblust en op? En ik las: Die leerling, die de liefde van Christus kende, “ging ook het graf binnen; hij zag en geloofde, want ze hadden nog niet begrepen hetgeen er geschreven stond, dat Hij namelijk uit de doden moest opstaan.”

Hier vieren we dat Christus ons bemint, dat het graf leeg is, dat God het laatste Woord heeft. Hier vieren we het leven, in Brood en Wijn. Hier komen wij tot leven, om leven te brengen in een dode wereld. Amen. Zalig Pasen. 
 

Terug naar homepage