Homilie op de drieëndertigste zondag door het jaar C
(reeks 2000-2001)

E.L:   Mal. 3, 19-20a
EV:    Lc. 21, 5-19

Homilie 

Een dag die brandt als een oven. Ziet u de Twin Towers voor u? Vuur, rook. In het verleden werd in de kerk het Dies Irae gezongen, over die dag van toorn. Een verschrikkelijke dag. Velen van ons kennen nog de tijd van de donderpreken, over het vuur van de hel, wee degene die niet in staat van genade sterft. De eeuwige verdoemenis wacht hem. Of is er nog ontsnapping via het Vagevuur mogelijk? 

Met de lezingen van vandaag kun je gemakkelijk de kant van de donderpreken op, maar de vraag is of dat de bedoeling is? Wanneer we het Evangelie goed lezen, dan is het geen donderpreek. Donderpreken kent Jezus ook wel, zeker: ‘Wee gij Farizeeën’, ‘Wee gij rijken, wat u vertroost hebt ge al ontvangen, ‘wee de onrechtvaardige hooggeplaatste, die heeft veel te verantwoorden’ enzovoort. Jezus had ook zijn donderpreken, maar dat was tegen hen die zich weigerden te bekeren. Het Evangelie van vandaag is dat niet. Maar wat dan wel? 

Deze toespraak van Jezus is een voorbereiding, zoals een breefing van de legeraanvoerder naar zijn manschappen: Beste mensen, we gaan het veld in, de strijd is begonnen, we zullen veel tegenstand ontmoeten, maar er is luchtsteun. Sommigen van jullie zullen sneuvelen. Je zult verraad tegenkomen en je moet zelfs oppassen voor je eigen mensen. Maar, de overwinning is in onze hand, hij kan ons niet meer ontgaan. Ik houd rechtstreeks contact met jullie en ik zal op de belangrijke momenten zeggen wat je moet doen. Houd vol, houd stand, er wacht ons een nieuw leven, een nieuwe toekomst. 

Dat is geen donderpreek, dat is geen ontmoedigende zwartkijkerij, dat is een realistisch betoog, vol hoop en vastberaden. Zoals hier en nu een voetbaltrainer: Jongens dit wordt een zware wedstrijd, maar de belangrijkste slag hebben we gewonnen. We moeten zorgen dat we de wedstrijd uit kunnen spelen, dan hebben we ook de eindzege. Ze zullen jullie heel hard aanpakken, ze hopen dat we de wedstrijd zullen staken. Maar dat doen we niet. Let op mij, ik geef jullie aanwijzingen. We kunnen niet verliezen. 

Geen donderpreek, maar een mentale opkikker, die tegelijk vol realiteit is. 

Jezus vergelijkt in deze toespraak de weg naar Gods Koninkrijk met  een slagveld, een oorlog met tegenstand. Hij heeft ook andere vergelijkingen. Dan spreekt Hij over een wijngaard met slechte pachters, of over een bruiloftsmaal waarvan de genodigden niet komen, of over een mosterdzaadje dat uitgroeit tot een boom enzovoort. 

Deze toespraak mogen we niet los zien van die andere toespraken. Dikwijls gaan mensen aan de haal met dit soort lezingen. Afgelopen dinsdag stond er een artikel in de Haagsche Courant over apocalyptiek, de verwachtingen van de eindtijd. We horen op de radio over een Efraïm genootschap, die dit jaar nog het einde verwachten. We horen dikwijls over de Jehova Getuigen, allemaal eindtijdverwachtingen. Een jaar geleden heeft Professor Rutten zich als katholiek min of meer bij deze groepen gevoegd. Het blijft mensen boeien, trekken, fascineren, want stel toch eens dat jij het bij het rechte eind hebt, dat geeft je welhaast goddelijke allure. In Amerika hebben de heren LaHaye en Jenkins twaalf boekdelen vol geschreven. Het verkoopt geweldig. Maar wat moet je ermee. 

Laten we het dichter bij huis houden. Mensen spreken Jezus enthousiast over de tempel, over dat bouwwerk, over de pracht en praal. Mensen zijn nu enthousiast over techniek, over wat we allemaal kunnen, over de internationale ontwikkelingen en communicatie. Kijk toch eens hoe knap. Het lijkt alsof ze toen van die tempel met zijn meters dikke muren alles verwachtten, zoals we in onze tijd alles verwachten van wat we zelf kunnen. 

En dan is Jezus heel nuchter. Hij weet meer dan wij en Hij waarschuwt: ‘Stel daar je vertrouwen niet op. Je kunt het je haast niet voorstellen, maar over enige tijd ligt er geen steen meer op de ander.’ Waar bouwen wij op, waar steunt ons vertrouwen op? Dan zegt Hij: ‘Over enige tijd is daar niets meer van over.’ Stel je je vertrouwen op je familierelaties. Pas op, ook dat is kwetsbaar als het erop aankomt. Kijk naar Servië, familieleden verraadden elkaar, vermoordden elkaar. Stel je je vertrouwen op de natuur? Pas op, je grootste fundament zal wankelen, zelfs de aarde zal beven. Stel je je vertrouwen op het heelal, ruimtevaart, satellieten, een ruimteschild. Pas op, aan de hemel zul je schrikwekkende tekenen zien. 

Maar waar kun je dan op vertrouwen als alles tegenzit? Dat is niet zo vaak, dat echt alles tegenzit. Meestal gaat het wel aardig. Meestal lopen veel dingen goed en zit er af en toe wat tegen. Meestal hebben we het in onze tijd zelfs erg goed en zijn de tegenvallers nog meevallers, vergeleken met de derde wereld. Als onze economie terugloopt, kun je kijken naar landen waar helemaal geen economie meer is. 

Maar als nu eens alles tegen zit, wat dan? Dan gaat het om de kern van je bestaan. Stel dat u morgen moet vluchten. Er komt een meteoriet aan, een watervloed die half Nederland onder water zet. U kunt één koffertje meenemen. Wat neemt u mee? Juwelen? Geld? Misschien is dat straks niets meer waard en juwelen kun je niet eten. In de oorlog hebben we zulke situaties gehad. In extreme situaties worden we teruggeworpen op de kern van ons bestaan. Waar gaat het om? 

Als alles wegvalt, blijft God over. Als deze aarde wegvalt, val je in Gods hand. Als het heelal verschrompelt, blijft Gods hemel over. Als aardse liefde verkwijnt, mag je op de eeuwige liefde steunen. 

Investeer dan daarin, kies daarvoor, want die momenten komen eens, de momenten dat alles wegvalt. Ook als je niet zulke apocalyptische tijden meemaakt, maar geboren wordt en sterft in een tijd van vrede en welvaart, in luxe en harmonie. Ook dan komt het moment van vertrekken, van sterven, bovendien is er geen leven zonder kruis. 

Deze toespraak van Jezus, roept ons op tot bezinning, waar gaat om? Hij zegt: 'durf te getuigen van Mij, van mijn Blijde Boodschap.' Durf te getuigen, durf te kiezen voor wat God vraagt, durf het, want als alles wegvalt, dan heb je het belangrijkste behouden. Dan zul je leven. 

Volgende week vieren we Christus Koning. Het visioen van de eindtijd, als Liefde regeert, goedheid, trouw, eenvoud, als de kleinste de grootste blijkt te zijn. Wie nu klein durft te zijn, net als Hij, dienstbaar, met een hemelse liefde begenadigd, zal heersen met Hem. Heersen in dienstbaarheid, in Gods Koninkrijk. Jezus eindigde zijn toespraak zo: ‘Door standvastig te zijn, zult ge uw leven winnen.’ Amen. 

Terug naar homepage