Homilie op de vijfentwintigste zondag door het jaar C
(reeks 2000-2001)

Thema:  De waarheid van de wereld
E.L:   Am. 8, 4-7 
EV.:   Luc. 16, 1-13

Homilie 

Het begin van de vredesweek. Met lezingen die vooral gaan over geld en handel. Misschien dat u al meteen het verband tussen die twee in gedachten hebt, dat is dan prima, ik wil toch eerst nog een paar punten noemen. 

De vredesweek begint, op een moment dat de spanning wereldwijd toeneemt. De strijd, door sommigen oorlog genoemd, tegen het internationaal terrorisme. Vanaf nu wordt het mondiaal en internationaal aangepakt. Je kunt dan zeggen: ‘Ja, ja, als het kalf verdronken is dempt men de put!’. Maar ook: ‘Beter laat dan nooit.’ 

De vredesweek. Hoe komt het dat alle mensen, waar ook ter wereld, naar vrede verlangen, en dat er toch geen vrede is? Hoe komt het dat huwelijken overal ter wereld kiezen voor eeuwige trouw, en er toch zoveel scheiden? Hoe komt het dat we alle middelen hebben om honger uit de wereld te verdrijven en armoede te overwinnen, maar nog steeds het merendeel van de wereldbevolking in armoede en honger leeft? Hoe komt het dat er zoveel goede bedoelingen zijn en dat er maar zo weinig van terecht komt? Jezus geeft iets van een antwoord in de lezingen van vandaag. De kernzin van dit Evangelie, zou je kunnen zeggen, is deze: ‘Geen knecht kan twee heren dienen, want hij zal de een haten en de ander liefhebben, ofwel de één aanhangen en de ander verachten. Je kunt niet God dienen en de mammon.’ 

En dat is nu precies wat wij wel willen. Wij willen God dienen en de mammon. Wij willen alles. Wij willen gezondheid en geluk, vrede, welvaart, vrijheid, eigen auto, misschien zelfs twee, maar ook optimaal openbaar vervoer, wij willen kunnen vliegen en reizen, maar ook een mooie natuur met een ongerept landschap bewaren, we willen wel een band met God vasthouden, maar ook doen wat we zelf graag willen, we willen kinderen zo min mogelijk verbieden, maar wel dat ze normen en waarden leren, we willen gewoon alles, ook de dingen die elkaar zo niet verdragen. En dan zegt Jezus: Je kunt niet God dienen en de mammon.’ 

Laat ik aansluiten bij vorige week. Bij het zoeken, de Goede Herder. Zoeken wij de arme mens op, zoeken we vanuit oprechte liefde, omdat we bekommerd zijn om zijn of om haar welzijn. Of zeggen we met zoveel anderen, zij moeten hun eigen boontjes maar doppen, of nog erger Nederland voor de Nederlanders. 

‘Je kunt niet God dienen en de mammon.’ zegt Jezus. Ofwel je moet kiezen. Het is goed om meer van dergelijke uitspraken van Jezus bij elkaar te zien. Bijvoorbeeld deze: ‘Zoek eerst het Koninkrijk en zijn Gerechtigheid, dan zal al het andere u erbij gegeven worden!’ 

Met die uitspraak geeft Jezus eigenlijk antwoord op onze diepste behoefte. Diep van binnen willen we alles. Een jongen denkt na over een meisje, een meisje over een jongen: wat zijn hun wensen; leuk om te zien, gezellig in de omgang, stoer, verstandig, vrolijk, trouw, gelovig, rijk, teder, eerlijk, Nederlands, sexy, communicatief, huishoudelijk, sportief, goede baan, leuk met kinderen? Alles bij elkaar is wel een heel grote tref. Eens moet je kiezen. En wat weegt dan het zwaarst. Zo ook in het werk, kiezen voor je werk of je gezin, voor de sport of voor de Kerk, voor je geloof of voor je carrière, voor de natuur of voor de luxe. ‘Je kunt niet God dienen en de mammon.’ 

Vandaag heeft die zin betrekking op de vrede op aarde. Jezus laat ons weten dat we uiteindelijk voor die ene keuze worden gesteld. De mammon, dat is deze wereld, met geld, economie, bezit, aanzien, invloed, verzekerde rechten, een volle maag, vrijheid om al je behoeften te bevredigen, van uitgaan tot eten etcetera. Deze wereld, het geld, de mammon. Maar je moet kiezen, zijn antwoord is simpel: ‘Je kunt niet God dienen en de mammon.’ 

Maar waarom niet? Waarom niet allebei. Gunt God ons dat niet? Daar zit je bij de kern van onze menselijke zonde. Wij willen zo sterk ons eigen bestaan veilig stellen, dat het steeds ten koste gaat van anderen. Dat is de wet van de zondeval. De mens heeft gekozen, lang geleden, hij heeft voor zichzelf gekozen en die keuze zit hem nu in de genen. 

Dan verschijnt Jezus, Gods Zoon. Hij kiest niet voor Zichzelf, Hij kan Zichzelf niet redden, Hij kiest voor ons, Hij komt om ons te redden. Hij is niet gekomen om gediend te worden, maar om te dienen. In alles zoekt Hij de wil van de Vader te volbrengen. De wet van de zondeval omgekeerd. Hij brengt zijn eigen Woord volledig in de praktijk:  ‘Zoek eerst het Koninkrijk en zijn Gerechtigheid, dan zal al het andere u erbij gegeven worden!’ 

Maar wij durven het niet. Angst houdt ons gevangen. Wat moet je allemaal loslaten om die innerlijke vrijheid van Jezus in je hart te hebben? Petrus maakte zo’n opmerking ooit: ‘Heer wij hebben alles achtergelaten en zijn U gevolgd. Wat zullen we dus krijgen?’ ‘Amen, Ik zeg je,’ was het antwoord van Jezus; ‘bij de wedergeboorte, wanneer de Mensenzoon zetelt op de troon van zijn heerlijkheid, zullen ook jullie die Mij gevolgd zijn op twaalf tronen zetelen. (Mt. 19, 27 vv). Ieder die huizen, broers, zusters, vader, moeder, kinderen of landerijen heeft achtergelaten omwille van mijn naam, zal daarvan het honderdvoud krijgen en deel hebben aan het eeuwig leven.’ 

Vredesweek. ‘Je kunt niet God dienen en de mammon.’ Je moet kiezen:  ‘Zoek eerst het Koninkrijk en zijn Gerechtigheid, dan zal al het andere u erbij gegeven worden!’ 

De spanning in de wereld mag ons aan het denken zetten, welke keuzes wij hebben gemaakt en maken. We zullen steeds voor nieuwe keuzes komen. Kan die zin van Jezus ons daarbij helpen:  ‘Zoek eerst het Koninkrijk en zijn Gerechtigheid, dan zal al het andere u erbij gegeven worden!’ Want:  ‘Je kunt niet God dienen en de mammon.’ 

Ik sluit met een voorbeeld, dat aansluit op de vorige week. Als de sport je god is, dan zal jij een dienaar worden van het koninkrijk sport. Als bezit je god is, dan zal jij een dienaar worden van het koninkrijk bezit. Vul maar in. Je zult altijd een god dienen, want wij zijn mensen, geen goden. Jezus nodigt ons uit om zijn Vader te dienen, de enige echte God, die vrijmaakt, waarvoor je eerst heel veel prijs moet geven, om dan God Zelf te ontvangen. En wanneer je Hem, de bron van ons bestaan hebt gevonden, dan krijg je alles erbij: gerechtgheid, vrede,  voorspoed, geluk, vreugde. Want vrede in het klein en vrede in het groot, in de wereld bestaat bij de gratie van de juiste keuze en de juiste investering.  ‘Je kunt niet God dienen en de mammon.’ Amen. 

Terug naar homepage