Preek tijdens het hoogfeest van Pasen door het jaar B, serie 1999-2000,
B2000TRI04-PH.html. In de parochiekerk van de H. Bartholomeus te Poeldijk,
door pastoor Michel Hagen, za. 22 april 2000, 21.30 uur. A.M.D.G.
Zang: Gemengd Koor Thema: Eindeloos.
E.L: Hand. 10, 34a. 37-43
T.L: Kol. 3, 1-4
EV: Joh. 20, 1-9
Homilie
De vieringen dragen in dit paasweekend het thema: Eindeloos. Maar deze viering zou ook als thema kunnen hebben: Waar een klein dorp groot in kan zijn.
Wie van u is naar de opera geweest. U mag uw hand opsteken. Cavalleria Rusticana. Eindeloos mooi toch, die muziek, de solisten, met Dario Fo en ‘ons Deo’. Toen daar de toneelversie van een sacramentsprocessie langs kwam hoorde je her en der van die zuchtjes, mooi he, net als vroeger.
Eindeloos mooi, net als vandaag de muziek, de zang, de bloemen, de liturgie. En hoe zit het met het verhaal?
Tja, om maar even terug te komen op de opera, voor hen die er toevallig
niet bij waren, de minderheid dus, of hen die het verhaal toch niet helemaal
konden volgen.
Het gebeurde op paasochtend op Cicilië. Turiddu, een oud soldaat
is die nacht niet thuis gekomen bij zijn vriendin Santuzza. Zij is zwanger
van hem, maar hij kon zijn oude geliefde Lola niet vergeten. Maar ja, toen
hij in het leger was, is Lola is getrouwd met Alfio, de meest geëerde
in het dorp. Dan wordt de liefde tragisch. Waar kan Turiddu die nacht anders
zijn geweest dan bij zijn oude geliefde Lola. Liefde wordt haat. Is het
waar of slechts roddel. Het wordt niet ontkent, dan moet het waar zijn.
En mooie Lola doet er nog een schepje bovenop als ze provocerend de kerk
binnen gaat. Schijnheiligheid ten top. Liefde wordt haat. Haat wordt verraad.
Alfio wordt op de hoogte gesteld. De eer van de bedrogen echtgenoot is
geschonden. Verraad leidt tot de dood.
Op paasochtend.
Waar lijkt het op? Zoek de tien verschillen. Waarom zal dit altijd een opera-script blijven en nooit een religieus verhaal worden. Het was bij Jezus toch ook verraad en moord!?
Het grote verschil zit hem in de aard van de liefde.
Santuzza, de tweede keus, weet wel wat liefde is en ze weet ook wat
lijden is, maar ze weet niet wat vergeven is.
Turiddu, de soldaat, weet wel wat vechten is in de oorlog, maar niet
wat vechten is tegen zijn eigen hartstocht.
Alfio, de bedrogen echtgenoot weet wel wat eer is, maar niet dat er
een grotere eer te behalen is door niet te doden.
Lola weet wel wat schoonheid is, maar niet hoe die ten dienste kan
staan van een goed huwelijk.
Waar de mens klein in kan zijn. De eindeloze circel van haat en verraad,
van eerzucht en vergelding, van schijnheiligheid, jalouzie en wraak.
Dit is het graf van de mensheid met een steen ervoor, een enorme steen
die niet weg te wentelen is, hij is te groot voor ons.
De mensheid als opgesloten in het graf, afgesloten door stenen harten,
gevangen in de circelgang van doden of gedood worden.
Op paasochtend.
De moord had al plaatsgevonden, op vrijdagmiddag.
De eindeloze keten van haat en verraad was al eeuwen eerder begonnen
bij de broedermoord van Kaïn.
Bij Jezus had hij geleid tot verraad, tot een schijnrechtspraak, tot
moord.
De keten van het kwaad, eindeloos!?
Wat is het verschil?
In de wereld zien we hoe de liefde leidt tot de dood.
Bij Jezus vinden we een liefde die doet leven.
Omdat Jezus weet wat vergeven is.
Hier is een trouw die de hartstocht tempert,
hier is een schoonheid die opbouwt,
hier is een eer, die de dood overwint.
Waar een mens groot in kan zijn.
Op de eerste dag van de week kwam Maria Magdalena vroeg in de morgen - het was nog donker - bij het graf en zag dat de steen was weggerold.
Zalig Pasen. Amen.